Tłuszcze
Olej z nasion oliwki jest znacznie bogatszym źródłem tzw. PUFA (polyunsaturated fatty acids) czyli wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz różnych steroli roślinnych w porównaniu z tłoczonym na zimno olejem z oliwek.
Sterole są składnikiem wszystkich organizmów żywych. Natomiast cholesterol jest głównym sterolem wytwarzanym w organizmie człowieka. Występuje on w błonach komórkowych oraz lipoproteinach osocza szczególnie we frakcji LDL tych lipoprotein. Sterole występujące w komórkach roślin określane są jako fitosterole. Różnią się one nieznacznie od cholesterolu zwierzęcego, bo tylko budową bocznego łańcucha węglowego. Fitosterole występujące w roślinach w większym odsetku mają formę nienasyconą, chociaż występuje też forma nasycona zwana stanolami. Sterole i stanole roślinne budową chemiczną przypominają cholesterol, często kryją się pod nazwą fitosteroli i fitostanoli.
Zdolność obniżania stężenia cholesterolu we krwi przez fitosterole związana jest z hamowaniem jego wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Dzięki strukturalnemu podobieństwu fitosterole zajmują miejsce cholesterolu pokarmowego oraz endogennego w micelach tworzonych w świetle jelita. Tak powstałe micele zawierają mniejsze ilości cholesterolu, zatem mniejsza jego ilość zostaje wchłonięta do enterocytów. Jednocześnie same fitosterole nie ulegają wchłanianiu. Dodatkowo dochodzi do zwiększonego transportowania cholesterolu przez enterocyty na powrót do przewodu pokarmowego.
Cukry proste i poliole
Potencjał redukujący* ekstraktu nasion oliwki przypisuje się zawartym w niem cukrom. Badania składem cukrów w pestce oliwki zapoczątkowała chromatografia bibułowa oraz chromatografia gazowo-cieczowa (Rivas, 1983). W frakcji z pestek oliwki oznaczono sacharozę, glukozę, fruktozę arabinozę, ksylozę, mannitol oraz mio-inozytol.
Fernández-Bolaños et al., 1983 badali, za pomocą chromatografii, oligosacharydy, czyli cukry, które w cząsteczce mają niewiele (czyli oligo) od 2 do 10 powtarzających się fragmentów (monomerów). Mają właściwości pośrednie między związkami niskocząsteczkowymi, a wielkocząsteczkowym. Ustalono i opisano trisacharydy** mające m.in. funkcje zapasowe. Na przykład rafinoza złożona jest z cząsteczek trzech cukrów: glukozy, fruktozy i galaktozy
Białka
Zawartość białka w nasionach oliwki jest wyższa niż w pozostałych częściach owocu. Białko zawarte w nasieniu stanowi istotną część wartości odżywczej owocu oliwki. Ekstrakcja białek była badana za pomocą testów rozpuszczalności i precypitacji przy stężeniu białka sięgającym 75% wagowych (Fernández, 1960a,b,c,d). Następnie ten sam autor oznaczył skład aminokwasowy przy pomocy elektroforezy papierowej. Stwierdzono obecność wszystkich niezbędnych aminokwasów.
Ostatnie badania wykazały, że większość najobficiej występujących białek w dojrzałych nasionach oliwek należy do rodziny 11S* białek (białka zapasowe), odpowiadają one za ok. 70% całkowitej zawartości białek nasiona (Alché et al., 2006). W tej pracy oceniono charakter zasadowy lub kwasowy, rozpuszczalność i umiejscowienie białek 11S za pomocą dwuwymiarowej elektroforezy w żelu poliakrylamidowym oraz w transmisyjnym mikroskopie elektronowym i badaniem rozpuszczalności.
Polifenole
Stwierdzono, że zarówna pestka jak i samo nasienie oliwki zawierają znaczne ilości rozmaitych związków polifenolowych. Związki te posiadają istotne znacznie anty-utleniające i odgrywają istotną rolę w smakowych i chemicznych właściwościach oliwek i oliwy. Korzystny wpływ spożycia oliwek, oliwy i pochodzących z nich produktów na zdrowie ludzi jest dobrze udokumentowany w dużej liczbie badań epidemiologicznych (Owen et al., 2000; Visioli et al., 2000, 1999; De la Puerta et al., 1999; Auroma et al., 1998). Więcej można przecztać w artykule → Związki polifenolowe w owocach i warzywach.
Ważnym związkiem polifenolowym pochodzącym z oliwki jest oleokantal. Oleokantal wykazuje istotne działanie antynocyceptywne i przeciwzapalne. Ostatnio wskazano, że oleokantal może okazać się interesujący w poszukiwaniu odpowiednich naturalnych NLPZ do leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów. Cytokiny prozapalne stymulują wytwarzanie tlenku azotu (NO), nasilają syntezę enzymów rozkładających chrząstkę, a także zwiększają wytwarzanie prostaglandyny PGE2, a wszystkie te czynniki odgrywają rolę w rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów. Oleokantal może również hamować COX-2 i wywierać korzystny wpływ na zmniejszenie ekspresji prostaglandyny PGE2, która towarzyszy chorobom stawów.
Parkinson L et Keast R: Oleocanthal, a Phenolic Derived from Virgin Olive Oil: A Review of the Beneficial Effects on Inflammatory Disease Int J Mol Sci. 2014 Jul; 15(7): 12323–12334.
Do związków polifenolowch należą m. in. gwajakol oraz eugenol, który jest pochodną gwajakolu. Gwajakol jest bezbarwną, oleistą cieczą o przyjemnym, ostrym zapachu kojarzącym się z goździkami. Gwajakol (gwajafenezyna) ze względu na swe właściwości antyseptyczne, łagodzące i uśmierzające jest tradycyjnie stosowany w rozmaitych syropach przeciwkaszlowych. Gwajakol wewnętrznie może być stosowany w rozmaitych sytuacjach klinicznych plik pdf oraz monografia guajafenezyny w języku angielskim. Preparaty zawierające gwajakol/euglenol sprawdzają się również przy nieprzyjemnym zapachu z ust. Hamują procesy gnilne i fermentacyjne, działają moczopędnie i wykazują aktywność żółciopędną, co działa korzystnie na drogi moczowe i na drogi żółciowe.
W szeregu badaniach wykazano korzystne działanie pochodnej gwajakolu czyli inaczej gwajafenezyny (ang. guaifenesin) w fibromialgii. Zobacz tekst Marka Londona w języku angielskim → Fakty i mity o stosowaniu gwajafenezyny w fibromialgii.
Dr Paul St. Amand, endokrynolog, który sam cierpi na fibromialgię, tak jak szereg członków jego rodziny, bada wpływ gwajafenezyny na przebieg fibromialgii. Gwajafenezyna to eterowa pochodna gwajkakolu, stosowana jako lek ułatwiający wykrztuszanie. U teoretycznego podłoża jest przypuszczenie (nie potwierdzone naukowo), że w fibromiagii szereg objawów jest związany z niskim poziomem energii komórek w wyniku niskiego poziomu ATP w tych komórkach. Niski poziom ATP spowodowany jest nagromadzeniem fosforanów w tkankach. Dr Amand wierzy gwajafenezyna wspomoże usunięcie nadmiaru fosforanów przez nerki i odróci proces, który, jak on uważa, leży u podłoża fibromialgii. Stworzył on system postępowania w fibromialgii tzw. guaifenesin protocol, gdzie poza podawaniem guaifenesin eliminuje się wszelkie salicylany. Informacje są w języku angielskim.
References/Piśmiennictwo
- Mary Hernandez: Nasiona oliwek – czy nowa super-żywność? → Are Olive Seeds the Next Superfood? Jan.5,2017
- Fernandez-Bolanos, J. Fernandez Diez, M.J. Rivas Moreno, M. Gil Serrano, A. et al. Azucares y polioles en aceitunas verdes. III. Determinacion cuantitativa por cromatografia gas-liquido [1983]
- Fernandez-Bolanos GA, Fernandez Diez M.J, Adams MR: Table Olives: Production and processing, Chapman and, Hall [1997]
- http://www.fibromyalgiatreatment.com/
- Oliwka - najzdrowsza żywność świata → Olives - The World's Healthiest Foods
- Oliwki - fakty żywieniowe i korzyści zdrowtne → Olives: Nutrition Facts and Health Benefits
|
.
