Objawy fibromialgii

Charakterystyczna lokalizacja bólu

Ból w fibromialgii najczęściej dotyczy tkanek okołostawowych: mięśni, przyczepów mięśni, aparatu więzadłowego, powięzi i innych położonych blisko stawu struktur (kaletki maziowe, pochewki ścięgniste) . Ze względu na taką właśnie lokalizację jest czasami błędnie traktowany jako ból stawowy, ale nim nie jest. W fibromialgii stawy z reguły nie są zajęte. Jeśli sztywność mięśniowo-stawowa występuje bardzo długo, to w jej następstwie po latach może dojść do zmian stawowych.

Wyjątkowa wrażliwość na bodźce bólowe

Chorzy w fibromialgii przejawiają niezwykłą wrażliwość na bodźce (nadwrażliwość) całego ciała, tak że nawet najsłabszy dotyk może sprawiać ból. Jeśli się zranisz - na przykład złamiesz paznokieć - ból będzie silniejszy i będzie trwał znacznie dłużej niż normalnie.

To zjawisko jest określane jako:

• hiperalgezja – czyli przeczulica, to nasilone odczuwanie bólu, nieproporcjonalne do bodźca.
• allodynia – to skrajna przeczulica, gdy chory ma uczucie bólu, pieczenia, parzenia, na skutek oddziaływania bodźca, który u zdrowych ludzi nie wywołuje bólu. Może być wynikiem uszkodzenia układu nerwowego.

Poza tym chory może by nadwrażliwy na różne bodźce i sytuacje na przykład na dym, pewne pokarmy, jasne światło, niektóre dźwięki. Ekspozycja na te właśnie czynniki może wyzwalać lub nasilać inne objawy fibromialgii.

Sztywność mięśni

Bardzo charakterystyczne dla fibromialgii są obserwowane u chorych liczne objawy towarzyszące. Należą do nich: osłabienie siły mięśniowej, sztywność, uczucie stałego zmęczenia oraz szereg dolegliwości sugerujących nieprawidłową funkcję różnych narządów wewnętrznych zwanych objawami wegetatywnymi i funkcjonalnymi, i wymienionymi już w pierwszej części obecnego opracowania. Według licznych autorów występują one w 20 do 100% przypadków i choć według analiz statystycznych wykazują małą specyficzność, ich znajomość bardzo ułatwia ustalenie rozpoznania.

Uczucie sztywności zgłasza przeważająca większość chorych ma fibromialgię. Sztywność jest tym większa im dłużej nie zmienia się pozycji i pozostaje się w bezruchu, na przykład wcześnie rano po obudzeniu. Niektórzy chorzy mają nawet silne, bolesne kurcze mięśni, wyzwalane przez pewne ruchy.

Objawy mentalne i poznawcze

Należy tu szereg często występujących w fibromialgii objawów obejmujących:

• Zaburzenia snu - występują u ok. 70 %
• Zaburzenia poznawcze, pamięci, koncentracji i koordynacji u ok. 50 - 70 %
• Obniżenie nastroju, depresja - występuje u ok. 62 %
• Lęk i niepokój - występuje u ok. 56 %

Według różnych źródeł 20-70% chorych na fibromialgię reprezentuje objawy psychopatologiczne takie, jak stany lękowe, stany napięcia nerwowego, zaburzenia osobowości, objawy psychastenii, schizofrenii czy skłonność do depresji. Uważa się, że są one nieodłącznym elementem spektrum symptomów tej choroby obok zaburzeń wegetatywnych i funkcjonalnych, a ich występowanie jest wynikiem predyspozycji genetycznych. Fibromialgia postrzegana jest często niesłusznie jako rodzaj „bólowej maski depresji”. Elementem różnicującym te dwie jednostki chorobowe jest nieobecność tender points u chorych z depresją.

Obniżona jakość snu w fibromialgii

Fibromialgia często może upośledzać sen. Zostało to przedstawione w zakładce → zaburzenia snu.

Obniżenie nastroju, depresja

Fibromialgia, jako przewlekła choroba bólowa, często może upośledzać nastrój na nawet prowadzić do depresji. Składa się na to szereg czynników. Przewlekły ból nie reagujący lub słabo reagujacy na terapię wywołuje spadek nastroju. Spadek nastroju powoduje gorszą reakcje na leki przeciwbólowe i mocniejszą percepcję bólu. Czynniki te tworzą "błędne koło" ból → depresja, depresja → ból.

Kolejnym czynnikiem sprzyjającym obniżeniu nastroju jest ...

Problem depresji został przedstawiony w zakładce → fibromialgia czy depresja.

Zaburzenia poznawcze w fibromialgii tzw. 'fibro-mgła'

Problemy poznawcze (kognitywne) to zjawiska związane procesami umysłowymi, takimi jak myślenie i uczenie się. Jeśli chorujesz na fibromialgię możesz doświadczać:

• Problemy z zapamiętywaniem i uczeniem sie nowych rzeczy
• Problemy z zachowaniem uwagi i koncentracji
• Problemy z wysławianiem się, spowolniona mowa

Cognitive dysfunction in patients with rheumatic disease encompasses a range of impairment. Their prevalence, co-occurrence, and impact on symptom severity were assessed in 57 patients with fibromyalgia (FMS) and 57 patients with rheumatic disease without FMS. Information pertaining to memory decline, mental confusion, and speech difficulty was extracted from questions embedded in a health questionnaire and a blind retrospective chart review. Pain, morning stiffness, fatigue, and sleep difficulty were established on a 0- to 100-mm visual analog scale. Variables of mental confusion, fatigue, tension, depression, anger, and vigor were assessed using the Profile of Mood States.Compared with the non-FMS sample, patients with FMS complained more often of memory decline (70.2-24.6%), mental confusion (56.1-12.3%), and speech difficulty (40.4-3.5%). Memory decline and mental confusion were coupled more often in patients with FMS (50.9-8.8%). Patients with FMS with this combination of cognitive problems reported more pain (76.0-45.4%), stiffness (79.7-43.7%), fatigue (79.6-52.6%), and disturbed sleep (59.2-36.6%) compared with patients with FMS with memory problems alone. Patients with rheumatic disease substantially differ in cognitive vulnerability, with patients with FMS at considerably higher risk for cognitive difficulty. More importantly, the prevalence of a combined disturbance in memory and mental clarity is high and closely associated with the perception of increased illness severity and diminished mental health in FMS. That this linkage has the possibility of having a great deal to do with an important clinical variant of FMS underscores the need for greater clinical recognition of this underrecognized pattern and for further research.Patients with fibromyalgia frequently report memory and concentration problems, especially if asked about them. Clinicians could judge these complaints as similar to adult attention deficit syndrome and reassure the patient. Trying medication to improve attention and concentration is sensible but untested in fibromyalgia.

Do najczęstszych wegetatywnych objawów fibromialgii należą dwie grupy: (1) objawy ze strony układu moczo-płciowego oraz (2) objawy ze strony przewodu pokarmowego.

Objawy ze strony przewodu pokarmowego

Objawia się jako zespół jelita drażliwego (irritable bowel syndrome IBS) zobacz zakładkę → jelito/pęcherz nadwrażliwe

Objawy ze strony układu moczo-płciowego

Objawia się m. in. jako zespół nadreaktywnego pęcherza (overactive bladder OAB) zobacz zakładkę → jelito/pęcherz nadwrażliwe

Objawy ze strony układu krążenia

• Zaburzenia krążenia obwodowego
  ○ zespół Raynauda
• Zaburzenia ze strony m. sercowego,
  ○ wypadanie płatka zastawki mitralnej,
  ○ zaburzenia rytmu serca.