Przyczyny fibromialgii
Chociaż przyczyna wywołująca fibromialgię wciąż jest a okryta tajemnicą, nowe badania przybliżają nas do zrozumienia podstawowych patomechanizmów fibromialgii. Większość badaczy zgadza się, że fibro¬mialgia jest zaburzeniem przetwarzania z udziałem neurotransmiterów w centralnym układzie nerwowym. Podnosi się jako jedną z przyczyn tzw. hipotezę serotoninową związaną z niedoborem serotoniny. Chorzy z fibromialgią doznają wzmocnienia bólu z powodu nieprawidłowego przetwarzania bodźców czuciowych w centralnym układzie nerwowym. Coraz liczniejsze badania naukowe wykazuję na liczne nieprawidłowości u chorych na fibromialgię obejmujące m.in.: podwyższony poziom substancji P w rdzeniu kręgowym, niski przepływ krwi w okolicy wzgórza mózgu, niedomogę osi przysadkowej, niskie poziomy serotoniny i tryptofanu oraz nieprawidłową funkcję cytokin.
Ostatnie badania wykazują, że czynniki genetyczne mogą predysponować osoby z genetyczną skłonnością do fibromialgii. W niektórych przypadkach przebieg fibromialgii jest wolny, jednak u większości chorych przebieg jest wyzwalany przez chorobę lub uraz, który powoduje uszkodzenie organizmu. Te zdarzenia mogą się przyczynić do zainicjowania/wyzwolenia obecnej już, ale nie wykrytej jeszcze choroby.
Nowe fascynujące badania obejmujące obrazowanie mózgu i neurofizjologię właśnie się zaczęły. Ich kontynuacja pozwoli wejrzeć w hipotezę, że może fibromialgia jest spowodowana defektem intercepcji w centralnym układzie nerwowym, która daje nieprawidłowe odczuwanie bólu.
Leczenie fibromialgii
Według zaleceń EULAR (European League Against Rheumatism) optymalne leczenie fibromialgii wymaga szybkiego rozpoznania choroby. Dla pełnego określenia fibromialgii niezbędna jest wszechstronna ocena bólu, funkcjonowania i kontekstu psychospołecznego.
Określenie indywidualnych i realistycznych celów leczenia
Wszystkie wytyczne stwierdzają, że celem leczenia jest poprawa jakości życia, zachowanie sprawności (funkcjonowania w życiu codziennym) i zmniejszanie objawów. Niektórzy pacjenci z fibromialgią mogą mieć nierealistyczne oczekiwania, takie jak całkowite ustąpienie dolegliwości. Dlatego też wspólnie z pacjentem należy opracować zindywidualizowane i możliwe do osiągnięcia cele końcowe, takie jak poprawa codziennego funkcjonowania lub zmniejszenie nasilenia objawów (np. bólu o 30%). Innym ważnym aspektem jest zarządzanie aktywnością i energią, określane również „nadawaniem tempa”, którego celem jest unikanie nadmiernej aktywności bądź nieadekwatnego wypoczynku.
Zindywidualizowane i stopniowane podejście do leczenia
Ustalenie, który z objawów występujących u pacjenta jest dla niego ważniejszy, może pomóc lekarzowi w ustaleniu punktu odniesienia dla strategii leczenia. Leczenie fibromialgii często wymaga podejścia wielospecjalistycznego, polegającego na łączeniu metod niefarmakologicznych i farmakologicznych dostosowanych do natężenia bólu, codziennego funkcjonowania, towarzyszących zaburzeń (takich jak depresja), zmęczenia, zaburzeń snu, preferencji pacjenta i chorób współistniejących.
W wytycznych EULAR zaleca się skupienie leczenia w pierwszej kolejności na postępowaniu niefarmakologicznym z aktywnym uczestnictwem pacjenta w nabywaniu umiejętności samodzielnego radzenia sobie z chorobą. Jest to uzasadnione dostępnością, kosztami, względami bezpieczeństwa, jak również preferencjami pacjentów.
Rokowanie w fibromialgii
Lepsze niż kiedykolwiek wcześniej! Wysiłki poszczególnych osób, grup wsparcia, organizacji oraz personelu medycznego, aby poprawić jakość życia chorym z fibromialgią zaczyna przynosić efekty. Widoczne są możliwości lepszego rozpoznawania i leczenia fibromialgii. Objawy fibromialgii mogą się stosunkowo często zmieniać – nasilać lub zmniejszać, jednak większość chorych ma z cza-sem tendencję do poprawy. Poprzez aktywne poszukiwanie i wymianę informacji, rozmowy z innymi chorymi, którzy z sukcesem zmienili swe codzienne priorytety, zmiana w sposobie życia i usilna praca, aby zachować prawidłowe, pozytywne nastawienie może spowodować, że cierpiący na fibromialgię może fibromialgię zwyciężyć!
