wzór strukturalny cząsteczki tauryny, zwracają
uwagę grupa sulfonowa i grupa aminowa
Nazwa polska: tauryna, nazwa angielska: taurine, inne nazwy: kwas 2-aminoetanosulfonowy, kwas β-aminoetylosulfonowy
Tauryna - aminokwas, po raz pierwszy wyodrębniony przez Tiedemanna i Gmelina (Niemcy) w 1827 roku z żółci bydlęcej. Swoją nazwę zawdzięcza greckiemu słowu taurus, co znaczy: „byk”. Odkrycie tauryny nie miało szczególnego znaczenia aż do momentu, kiedy w 1970 roku uczeni wykazali, że jest ona niezbędnym składnikiem pożywienia kotów. Z powodu jej braku u zwierząt rozwijała się ślepota oraz pojawiały poważne problemy z czynnością serca.
Tauryna jest β-aminokwasem (grupa aminowa i sulfonowa są rozdzielone 2 atomami węgla) i nie zawiera atomów asymetrycznych, a więc nie ma izomerów L i D. Tauryna jest to aminokwasem niebiałkowym, czyli nie bierze udziału w budowie białek. Zawiera siarkę w grupie tiolowej i posiada specyficzną rolę fizjologiczną. Wykazuje dużą aktywność biologiczną i jest nieodzowna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Tauryna jest aminokwasem względnie egzogennym i może być wytworzona w organizmie niewielkich ilościach przez degradację cysteiny. Ale okazuje się, że niektóre osoby (m.in. osoby starsze) nie potrafią syntetyzować tauryny i jest ona dla nich aminokwasem egzogennym i tak jak witaminy musi im być dostarczona z pożywieniem. Niedoborem tauryny są zagrożeni głównie: wegetarianie, weganie, osoby w podeszłym wieku oraz osoby uprawiające intensywny wysiłek fizyczny.
Ile powinno wynosić spożycie tauryny?
Dzienne zapotrzebowanie na taurynę szacuje się na ok. 60 mg. W dawkach suplementacyjnych, jako uzupełnienie diety, spożycie tauryny do 500 mg jest całkowicie bezpieczne. Wyeliminowanie niedoboru tauryny w organizmie jest konieczne również dlatego, że zastąpienie jej inną substancją jest niemożliwe, jako że tauryna wpływa na liczne, życiowo ważne fizjologiczne i biochemiczne procesy w komórce. Dieta wegetariańska i wegańska może sprzyjać niedoborowi tauryny.
Osoby uprawiające sport mogą mieć istotne korzyści ze spożycia tauryny: ■ Tauryna działa antykatabolicznie – nie zwiększa bezpośrednio masy mięśniowej, lecz może przyspieszyć osiąganie celów w trakcie treningu,
■ Tauryna wspomaga procesy anaboliczne – tauryna uczestniczy w transporcie kreatyny, która jest odpowiedzialna za szybką regenerację masy mięśniowej.
■ Tauryna pomaga także trzustce w produkcji insuliny – naturalnego hormonu anabolicznego.
Warto zauważyć, że procesy związane z przetwórstwem technologicznym mogą prowadzić do znacznego obniżenia zawartości tauryny w produktach spożywczych – przykładowo, podczas obróbki termicznej mięsa stężenie aminokwasu spada nawet o 75%.
Naturalne źródła tauryny
W naturze bogate źródła tauryny znajdziemy w ostrygach, mięsie, rybach, serwatce i niektórych roślinach strączkowych jak groch czy soczewica. Taurynę znajdziemy również w mleku matki.
Stężenie tauryny w mięsie waha się od 30-200 mg / 100g. Najwięcej jest jej w mięsie indyczym, a najmniej w mięsie kurzych brojlerów. Bardzo dużo tauryny znajduje się w owocach morza - w bezkręgowcach morskich 300-800 mg/g - oraz w rybach (50-200mg/100g).
Nasz organizm wytwarza niewielkie ilości tauryny w wątrobie, mózgu, jelitach i mięśniach szkieletowych, z przekształcenia innych egzogennych (siarkowych) aminokwasów, głównie cysteiny.
Tauryna - objawy uboczne, bezpieczeństwo
W opinii publicznej krąży szereg całkiem nieuzasadnionych opinii, że spożycie tauryny może powodować szereg objawów niepożądanych. Ale trzeba zauważyć, że tauryna należy do wyjątkowo bezpiecznych suplementów, a jej spożycie przez osoby dorosłe w ilościach 500 - 2000 miligramów jest całkowicie bezpieczne. Ocenia się trochę arbitralnie, że bezpieczna dzienna dawka tauryny to 3 gramy. Ale są prace, w których bezpiecznie podawano osobom badanym 6 gramów tauryny na dobę. W przypadku znacznego przekroczenia standardowej dawki tauryny mogą pojawić się dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka). Ostrożność w przyjmowaniu produktów zawierających taurynę powinny zachować przede wszystkim:
- Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny skonsultować się z lekarzem przed spożyciem produktów zawierających duże dawki tauryny.
- Osoby chorujące na chorobę afektywną dwubiegunową i stosujące leki psychotropowe (ze względu na ryzyko interakcji*).
- Osoby uczulone na białka pokarmowe powinny zachować ostrożność i sprawdzić czy spożycie testowej ilości tauryny nie wywoła objawów uczuleniowych. Chociaż warto pamiętać, że tauryna nie należy do aminokwasów białkowych.
- Nie wykazano, aby podawanie tauryny dzieciom w celach leczniczych w dawkach suplementacyjnych przez okres do 4 miesięcy powodowało ryzyko pojawienia się objawów niepożądanych.
