Rozpoznanie fibromialgii

Rozpoznanie fibromialgii

Rozpoznanie fibromialgii jest trudne, bo nie ma testów laboratoryjnych ani badań obrazowych (np. tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), które pozwoliłyby rozpoznać fibromialgię. Lekarz musi opierać się o wywiad, stwierdzane przez chorego objawy, badaniu przedmiotowym i właściwym palpacyjnym badaniu bolesnych punktów. Badanie opiera się na standardowych kryteriach ACR (American College of Rheumatology). Prawidłowe badanie pozwala ustalić obecność i lokalizację mnogich, bolesnych punktów w ich charakterystycznych lokalizacjach.

Ocenia się, że potrzeba około pięciu lat chorowania, aby ustalić właściwe rozpoznanie fibromialgii. Wielu lekarzy w dalszym ciągu nie ma odpowiedniej wiedzy nt. tej choroby ani jej świadomości. Badania laboratoryjne (dodatkowe) są negatywne, zaś objawy fibromialgii często nakładają się na objawy innych chorób prowadząc do znacznych kosztów badań diagnostycznych i do frustracji zarówno lekarza jak i chorego. Innym istotnym problemem, który musi być wzięty pod uwagę czy obecność innych chorób takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) czy toczeń rumieniowaty (SLE) nie uniemożliwią rozpoznania fibromialgii. Rozpoznanie fibromialgii nie może opierać się na wykluczeniach, lecz musi być przeprowadzone na podstawie stwierdzenia jej charakterystycznych cech.




Kryteria ACR 1990

Pierwsze kryteria diagnostyczne, opublikowane przez ACR w 1990 roku, oparte były wyłącznie na kryterium bólu i obecności w badaniu przedmiotowym tzw. tender points. Kryteria te był wysoce specyficzne, ale stosunkowo mało czułe. To znaczy, jeśli pacjent spełniał te kryteria, to z bardzo dużym prawdopodobieństwem można było rozpoznać fibromialgię. Ale pozostawało wielu chorych, którzy nie w pełni spełniali te kryteria, a jednak mieli fibromialgię.

Uogólniony ból i bolesność/tkliwość palpacyjna w pewnych charakterystycznych lokalizacjach zwanych tender points nazywane są objawami głównymi i według American College of Rheumatology (ACR) stanowią przedstawione poniżej kryteria diagnotyczne fibromialgii podane przez ACR w 1990 roku zobacz skrót → wypis z kryteriów diagnostycznych fibromialgii 1990 (plik pdf, język angielski) lub pobierz pełną publikację zespołu Wolfe F, Smythe HA,Yunus MB i wsp.: The American College of Rheumatology 1990 Criteria for Classification of Fibromyalgia (język angielski, format pdf, 4.1 MB).

I. Uogólniony ból w wywiadach

Ból uznawany jest za uogólniony, jeśli zlokalizowany jest po prawej i lewej stronie ciała, powyżej i poniżej pasa oraz w osi ciała (odcinki szyjny, piersiowy, lędźwiowy kręgosłupa lub przednia powierzchnia klatki piersiowej). Według tej definicji kryterium jest spełnione, jeśli chory odczuwa ból okolic lewego barku i prawego biodra oraz odcinka szyjnego kręgosłupa.

II. Ból (przeczulica) w 11 z 18 podanych niżej punktów

(9 symetrycznych par punktów) pod wpływem ucisku opuszką kciuka lub palca wskazującego. Lokalizacja proponowanych przez ACR tender points przedstawia się następująco:

  • potylica - przyczepy ścięgien w okolicy potylicznej
  • dolny odcinek szyi - przestrzenie między wyrostkami poprzecznymi na odcinku C5-C7;
  • trapezius - punkt położony na górnym brzegu mięśnia czworobocznego pośrodku między barkiem i szyją;
  • supraspinatus - punkt leżący pośrodku nad grzbietem łopatki;
  • II żebro - na górnym brzegu, nieco bocznie od połączenia chrzęstno-kostnego;
  • nadkłykieć boczny - 2 cm dystalnie do nadkłykcia bocznego kości ramiennej;
  • okolica pośladkowa - fałd mięśniowy w obrębie górnego, zewnętrznego kwadrantu pośladka;
  • krętarz większy - punkt położony za wyniosłością krętarzową;
  • kolano - okolica przyśrodkowa kolana proksymalnie w stosunku do szpary stawowej.

Ucisk palcem powinien być przeprowadzony z siłą około 4 kg. Za bolesny należy uznać punkt, ucisk który wywołuje wyraźny ból, sygnalizowany przez chorego werbalnie. Uogólniony ból musi trwać co najmniej 3 miesiące. Według ACR współistnienie innej choroby nie wyklucza rozpoznania fibromialgii.




U W A G A !

Tu można pobrać kwestionariusz → nowe kliniczne kryteria diagnostyczne fibromialgii, (plik pdf), który ułatwi wyliczenie wskaźnika bólu, wskaźnika nasilenia objawów oraz pomoże ustalić prawdopodobieństwo, czy dolegliwości odpowiadają fibromialgii. Kwestionariusz posiada wbudowaną możliwość automatycznego przesłania go do naszego konsultanta, celem zasięgnięcia jego opinii. Warunkiem jest dostęp do internetu.

Uwaga: wypełniony formularz należy zapamiętać na dysku własnego komputera pod własną nazwą i dopiero taki dokument nam przesłać. Chodzi o to, aby dokonane wybory zostały zapamiętane. W innym przypadku może być on przesłany bez zapamiętanych danych oraz/lub może być pomylony z innym dokumentem o identycznej nazwie.

Aby ustalić rozpoznanie fibromialgii, chory musi spełnić następujące kryteria diagnostyczne:

  • Ból rozprzestrzeniony we wszystkich kwadrantach ciała, trwający co najmniej przez okres 3 miesięcy
  • Tkliwość lub ból po ucisku w co najmniej 11 z 18 charakterystycznych tender punktów (patrz rysunek powyżej)






Kryteria ACR 2010

W maju 2010 roku American College of Rheumatology, zespół Wolfe F, Clauw DJ, Fitzcharles M. i wsp. opublikował w Arthritis Care & Research → zestaw nowych kryteriów diagnostycznych (plik pdf 1.0 MB, język polski), które proponuje dla diagnostyki fibromialgii.

Do pobrania jest również pełna publikacja w języku angielskim → The American College of Rheumatology Preliminary Diagnostic Criteria for Fibromyalgia and Measurement of Symptom Severity plik pdf, 0.8 MB). Nowe kryteria będą w dalszym ciągu wymagały obecności pierwszej części starych kryteriów tj. historii uogólnionego bólu we wszystkich czterech kwadrantach ciała trwającego przez minimum trzy miesiące - ale została zastąpiona druga część, badanie punktów tkliwych, przez:

1. Określenie indeksu rozlanych/rozsianych bólów (Widespread Pain Index)

Indeks ten jest wyznaczany poprzez zliczenie liczby obszarów ciała, w których chory odczuwał ból w ciągu ostatniego tygodnia. Lista obejmuje 18 obszarów odpowiadających wyszczególnionych wcześniej (tender points) oraz nowe obszary (wcześniej nie ujęte) szczęka (żuchwa), klatka piersiowa,  brzuch.

2. Określenie stopnia nasilenia objawów (Symptom Severity Score)

Jest ona określana przez ocenę nasilenia trzech ogólnych objawów w skali od zera do trzech, przy czym trzy jest najbardziej dokuczliwym nasileniem. Objawy te obejmują: przewlekłe zmęczenie, budzenie się zmęczonym i objawy/zaburzenia poznawcze.

Kliknij, aby powiększyć.

3. Współistnienie objawów somatycznych.

Dodatkowe trzy punkty są dodawane za współistnienie objawów somatycznych. Należy policzyć liczbę objawów wyszczególnionych poniżej. Jeśli odnotowałeś: 0 objawów otrzymujesz wynik 0 punktów, od 1 do 10 otrzymujesz wynik 1 punkt, od 11 do 24 otrzymujesz wynik 2 punkty, od 25 lub więcej otrzymujesz wynik 3 punkty. Następujące objawy somatyczne są uwzględniane w rozpoznaniu fibromialgii:

  • ból mięśni
  • zmęczenie/znużenie
  • zawroty głowy
  • ból głowy
  • zaparcia, bóle nadbrzusza
  • bóle w klatce piersiowej
  • biegunka
  • objaw Raynauda*
  • wymioty
  • utrata/zmiana smaku
  • uczucie braku tchu
  • nadwrażliwość na słońce
  • wypadanie włosów
  • skurcze pęcherza moczowego
  • osłabienie mięśni
  • depresja
  • gorączka
  • swędzenie
  • owrzodzenia w jamie ustnej
  • dzwonienie w uszach
  • zespół jelita drażliwego
  • problemy z pamięcią lub zapamiętywaniem
  • ból/skurcze brzucha
  • bezsenność
  • nudności
  • niewyraźne widzenie
  • suchość w ustach
  • pokrzywka/dermografizm
  • zgaga
  • drgawki
  • utrata apetytu
  • problemy ze słuchem
  • częstomocz
  • świszczący oddech
  • uczucie drętwienia/mrowienia
  • nerwowość
  • uczucie suchych oczu
  • wysypka
  • łatwe siniaczenie
  • dyzuria


*objaw Raynaud jest to zaburzenie naczynioruchowe o nieznanej etiologii, charakteryzujące się nagłym zblednięciem, następnie zasinieniem i zaczerwienieniem palców rąk, stóp, rzadko nosa oraz uszu, któremu towarzyszy zdrętwienie i ból. Dzieli się je na zaburzenie pierwotne, zwane także chorobą Raynauda oraz wtórne, towarzyszące innym chorobom, określane jako zespół Raynauda.

dyzuria lub dysuria - jest to to wspólna nazwa dla różnych dolegliwości związanych z zaburzeniami pojawiającymi się podczas oddawania moczu. Zaliczamy do nich:
- ból podczas oddawania moczu
- częste oddawanie moczu (częstość wyraźnie odbiega od typowej dla danej osoby podczas przyjmowania zwykłych objętości płynów)
- bolesne parcie na pęcherz (ból w dole brzucha pojawiający się po wypełnieniu pęcherza)
- nagłe parcie na pęcherz (potrzeba natychmiastowego oddania moczu)
- trudności w utrzymaniu moczu

Najczęstszą przyczyną objawów dyzurycznych u kobiet jest zapalenie pęcherza moczowego, a u mężczyzn - choroby stercza oraz choroby przenoszone drogą płciową.

fibromialgia.info.pl

dowiedz się więcej na temat
objawów, rozpoznania, przyczyn
i leczenia fibromialgii!

o fibromialgii
proMyalgan krem

Interesuje Cię
skład i działanie?

dowiedz się więcej!
Myalgan ↔ proMyalgan

Chcesz wiedzieć
czym się różnią?

sprawdź to!

Jeśli chciałbyś skontaktować się z nami:

Phytomedica Polska
   ul. Farbiarska 22, 02-862 Warszawa
  (+48) 22 487 14 44
  (+48) 22 651 75 40
@   info@phytomedica.pl

Formularz kontaktowy

Jeśli nie znalazłeś poszukiwanych odpowiedzi wypełnij nasz formularz i wyślij zapytanie do eksperta!

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Administratora, tj. Phytomedica Polska z siedzibą w Konstancinie-Jeziornej, ul. Czereśniowa 28, 05-520 Konstancin-Jeziorna dla celów związanych z wykorzystaniem formularza kontaktowego. Dane podaję dobrowolnie, oświadczam iż jestem świadoma/y, że przysługuje mi prawo dostępu do treści moich danych oraz ich poprawiania.

Przepisz kod widoczny na obrazku
This is a captcha-picture. It is used to prevent mass-access by robots. (see: www.captcha.net)

Przed wysłaniem formularza upewnij się, że wpisany adres e-mail jest poprawny!